به نقل از «مهر»

رابطه ریاض- واشنگتن، دیگر آن رابطه ۸۰ سال پیش نیست

تاریخ انتشار: ۹ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۰۱۹۸۸

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از الجزیره، «عبدالعزیز بن صقر»، کارشناس سعودی و رئیس مرکز تحقیقات خلیج فارس، تاکید کرد که حمایت امنیتی و نظامی آمریکا از عربستان سعودی در دهه‌های گذشته هرگز رایگان نبوده است.

عبدالعزیز بن صقر راز حفظ روابط امنیتی و همکاری نظامی عربستان و آمریکا را در تداوم عامل نیاز متقابل دو طرف می‌داند و تاکید کرد که این حمایت مبتنی بر مبانی واقع بینانه، عقلانی و منافع مشترک دو طرف است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رئیس مرکز تحقیقات خلیج فارس با بیان اینکه هدف اساسی آمریکا حمایت از صادرکنندگان بین المللی نفت و گاز است، افزود که ریاض ممکن است در روابط خود با واشنگتن تجدید نظر کند.

متن این مصاحبه به شرح زیر است:

روابط عربستان و آمریکا تاریخی است و ۸ دهه را در بر می‌گیرد. به نظر شما اتفاقی که اخیراً افتاد یک تنش موقتی است یا اینکه اختلاف اساسی بوده و ممکن است برای مدت طولانی ادامه داشته باشد؟

اشتباه است که بگوییم میان عربستان سعودی و آمریکا یک ائتلاف استراتژیک وجود دارد، روابط این دو کشور همیشه مبتنی بر «مشارکت راهبردی» است نه «ائتلاف راهبردی». باید بین محتوای این دو اصطلاح تمایز قائل شد. روابط مشارکت راهبردی - مانند هر رابطه تجاری یا مشارکت اجتماعی - دارای اختلاف نظر، تضاد منافع و مواضع است و همیشه متأثر از عواملی چون تغییر زمان و تغییر شرایط است.

علیرغم عمیق بودن روابط عربستان و آمریکا از لحاظ تاریخی، این روابط خالی از اختلافات عمیق و تضاد منافع نبوده است و این امری طبیعی در رابطه بین دو کشوری است که ماهیت آنها متفاوت بوده و از نظر سیاسی، تاریخی، اقتصادی و پیشینه‌های تمدنی باهم متفاوت هستند. از لحاظ تاریخی هم روابط این دو کشور شاهد لرزش‌های بزرگی نیز بود که مهمترین آنها تصمیم «ملک فیصل» در سال ۱۹۷۳ برای قطع صادرات نفت به کشورهای حامی «اسرائیل» از جمله آمریکا و متحدانش در غرب بود.

عربستان تاکید می‌کند که تصمیم «اوپک پلاس» برای کاهش تولید نفت به میزان دو میلیون بشکه در روز، صرفاً فنی و اقتصادی است و هدف آن حفظ ثبات بازار جهانی انرژی است. چرا دولت آمریکا این تصمیم را علیه خود می بیند؟

تصمیم «اوپک پلاس» برای کاهش دو میلیون بشکه‌ای تولید نفت از دیدگاه عربستان، یک تصمیم اقتصادی عاری از انگیزه‌های سیاسی بود، اما آمریکایی‌ها با علم به اینکه موضع عربستان در مجامع بین المللی مبتنی بر محکومیت جنگ اوکراین است، این امر را یک اقدام سیاسی می‌دانند.

وی با بیان اینکه ریاض هیچ دلیلی نمی بیند که علیه واشنگتن تصمیم سیاسی اتخاذ کند، افزود: آمریکا باید بداند که عربستان یک کشور مستقل است و حاکمیت آن حق دارد که از منافع خود محافظت کند. و یکی از مهمترین منافع آن، حفظ قیمت مناسب برای کالای استراتژیک نفت است.

چگونه می‌توان به اتهامات وارده به ریاض مبنی بر سیاسی کردن نفت پاسخ داد؟

پس از تجربه سال ۱۹۷۳، عربستان اعلام کرد که نفت دیگر یک سلاح نیست و تحت هیچ شرایطی نباید به عنوان ابزار سیاسی مورد استفاده قرار گیرد. اما نفت به دلیل اینکه یک کالای استراتژیک است و بر اقتصاد جهانی تأثیر می‌گذارد، به عنوان ابزار سیاسی باقی ماند. و اگر تلاش برای «سیاسی کردن نفت» از طریق حمایت از تصمیم «اوپک پلاس» مبنی بر کاهش دو میلیون بشکه‌ای تولید نفت در روز سیاسی باشد، تلاش آمریکا مبنی بر جلوگیری از اجرای این تصمیم، خود یک اقدام سیاسی است.

مأموریت «اوپک» - و بعداً «اوپک پلاس» - همواره حول محور نظارت بر قیمت نفت، تضمین ثبات و جلوگیری از نوسانات ناگهانی قیمت آن بوده است که یک وظیفه مهم و استراژیک برای کشورهای تولیدکننده به شمار می‌آید.
کارشناس سعودی با اشاره به نگاه مصلحت گرایانه واشنگتن به تصمیمات اوپک، افزود: ایالات متحده از نقش اوپک در زمانی که منافع خود را تأمین شده می بیند، استقبال می‌کند، اما زمانی که آن را مخالف منافع خود ارزیابی کند، تصمیم اوپک را نمی‌پذیرد.

وی افزود: وقتی قیمت هر بشکه نفت به کمتر از ۸ دلار رسید، آمریکا و غرب، به پیامدهای فاجعه بار آن بر اقتصاد کشورهای تولید کننده نفت توجهی نداشتند، چون فقط نگران اقتصاد خود هستند.

با توجه به این تنش، روابط آینده بین ریاض و واشنگتن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بازنگری در هر رابطه و از جمله رابطه ریاض - واشنگتن قابل تصور است. با توجه به عناصری چون زمان، سیاست روز و سایر مسائل استراتژیک، باید روابط را بازیابی مجدد کرد.

کارشناس سعودی خاطرنشان کرد: معتقدم که روابط ریاض و واشنگتن از سوی هر دو طرف مورد بازنگری و ارزیابی مجدد خواهد گرفت، بدین خاطر که ایالات متحده امروز با کشوری که ۸۰ سال پیش با عربستان سعودی شریک بود، نیست و اکنون ریاض با سایر کشورهای دیگر ائتلافات متعددی ایجاد کرده است.

درخواست‌هایی از سوی آمریکایی‌ها مبنی بر اعمال تحریم‌ها علیه عربستان، و منع صادرات تسلیحات به آن مطرح شده است. عکس العمل عربستان نسبت به این درخواست‌ها را چگونه می‌بینید؟

این چیز جدیدی نیست و ریاض از دهه هفتاد قرن گذشته به اینگونه درخواست‌ها عادت کرده است و روابط و همکاری‌های امنیتی و نظامی عربستان با ایالات متحده تاکنون شاهد بحران‌های زیادی بوده است. همکاری نظامی عربستان با ایالات متحده همیشه متزلزل بود اما با وجود همه موانع، دشواری‌ها، چالش‌ها و بحران‌ها، این رابطه در هشت دهه گذشته ادامه داشت.

وی افزود: راز حفظ همکاری امنیتی و نظامی عربستان و آمریکا در تداوم عامل نیاز متقابل دو طرف نهفته است و این یک رابطه عملی و نه احساسی است. حمایت امنیتی و نظامی ایالات متحده از ریاض همیشه - و هنوز هم - کاملاً بر پایه منافع بوده و هرگز مانند حمایت ایالات متحده از تل آویو رایگان نبوده است.

بنابراین، حمایت نظامی واشنگتن از ریاض در واقع حمایت از مهمترین منبع انرژی جهانی است و لزوماً حمایت از کشوری به نام عربستان سعودی نیست. و این کشور هیچ منفعتی در ایجاد فشار علیه عربستان سعودی و وادار کردن این کشور به جستجوی جایگزین‌های امنیتی و دفاعی جدید نمی بیند.

کد خبر 5620890

منبع: مهر

کلیدواژه: عربستان سعودی ایالات متحده امریکا بحران انرژی روسیه اوکراین عراق ایالات متحده امریکا رژیم صهیونیستی فلسطین ایران ولادیمیر پوتین محمد شیاع السودانی انگلیس لبنان عربستان سعودی شاهچراغ ع سوریه عربستان و آمریکا امنیتی و نظامی نظامی عربستان عربستان سعودی ایالات متحده اوپک پلاس دو طرف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۰۱۹۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

معامله ریاض – واشنگتن به مویی بند است

سایت خبری – تحلیلی المانیتور در تازه‌ترین گزارش درباره معامله بزرگ جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده بین عربستان سعودی و اسرائیل نوشت: پس از جلوگیری از درگیری منطقه‌ای با جمهوری اسلامی ایران، دولت بایدن اکنون خود را وابسته به توافق آتش بس بین حماس و اسرائیل برای نجات استراتژی خود در خاورمیانه می‌بیند.

به گزارش جماران، اجزای لازم برای یک پیمان دفاعی تاریخی ایالات متحده با عربستان سعودی تقریبا فراهم شده است؛ توافقی که به عادی سازی روابط ریاض با دولت یهود کمک می‌کند و بنابراین، امکان جریان متقابل سرمایه و همکاری نظامی را فراهم می‌کند که می‌تواند ایران را بیشتر منزوی کند.

فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی روز دوشنبه در نشست مجمع جهانی اقتصاد در ریاض گفت: «در مورد توافقات دوجانبه بین پادشاهی سعودی و ایالات متحده، ما بسیار بسیار به پایان نزدیک هستیم و بیشتر کار‌ها قبلا انجام شده است.» آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز آن را تکرار کرد.

جزییات پیمان مورد نظر آمریکا و عربستان سعودی علنی نشده است. آنچه که از طریق منابع دیپلماتیک به رسانه‌ها درز داده شده نشان می‌دهد که این توافق چیزی شبیه ماده ۵ معاهده ۱۹۶۰ ایالات متحده با ژاپن که ایالات متحده را متعهد می‌کند در صورت حمله به ژاپن از این کشور دفاع کند را در دل خود ندارد. اما احتمالاً فراتر از متن توافق‌های موجود میان واشنگتن و کشور‌های عربی خلیج فارس است که برخی از آن‌ها متحد اصلی غیرناتو واشنگتن محسوب می‌شوند است. در توافق‌های فعلی صرفا بندی درباره ضرورت مشورت در مورد گام‌های دفاعی به چشم می‌خورد.

با این حال، سنگ بنای مورد نیاز برای دستیابی به موافقت کنگره برای توافق پیشنهادی، عادی سازی عربستان با اسرائیل است که همچنان مبهم باقی مانده است. یکی از خواسته‌های کلیدی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، تعهد رهبران اسرائیل به برداشتن گام‌های برگشت ناپذیر به سوی تشکیل کشور فلسطین – است که هنوز برآورده نشده است. مقامات آمریکایی می‌گویند رسیدن به این هدف، مستلزم پایان جنگ در غزه است.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، که با فشار داخلی شدید مواجه است، بیش از آنکه به فلسطینی‌ها امتیاز بزرگی بدهد، به دنبال پایان دادن به حیات حماس است. نتانیاهو این هفته وعده خود را برای اعزام ارتش اسرائیل به رفح "با یا بدون" توافق آتش بس تکرار کرد.

دولت بایدن همه راه‌ها را برای جلوگیری از آن انجام می‌دهد، در حالی که فشار بر حماس برای پذیرش فوری آخرین پیشنهاد آتش‌بس را مضاعف می‌کند.

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز سه شنبه در پاسخ به این سوال که آیا دولت برنامه B دارد یا خیر، به خبرنگاران گفت: «فقط باید یک توافق وجود داشته باشد. اگر بتوانیم آتش‌بس به دست آوریم، می‌توانیم چیزی پایدارتر به دست آوریم، سپس شاید به درگیری پایان دهیم و با پروژه عادی‌سازی پیش برویم. اما همه این پروسه باید با یک معامله شروع شود.»

به نظر می‌رسد که دولت بایدن برای به نتیجه رساندن مذاکرات جاری و رسیدن به سنگ بنای معامله مدنظر، از هر گونه اقدام تنش آفرین و تحریک کننده اسرائیل خودداری می‌کند. اوایل این هفته، وزارت امور خارجه از تحریم چهار واحد امنیتی اسرائیل که به نظر می‌رسید قوانین بشردوستانه بین‌المللی را به شدت نقض کرده‌اند، خودداری کرد، چیزی که برخی آن را آخرین ژست آشتی‌جویانه در قبال دولت نتانیاهو تعبیر کردند.

بلینکن روز سه‌شنبه برای نزدیک به سه ساعت با نتانیاهو دیدار کرد تا برای ارسال کمک‌های بشردوستانه بیشتر به غزه و پرهیز از تهاجم ره رفح که رئیس پنتاگون می‌گوید اسرائیل به اندازه کافی برای آن آماده نیست به او هشدار داده باشد. یک منبع مطلع در مورد این دیدار گفت که این دیدار برای طرف آمریکایی خوب پیش نرفت، اما جزئیاتی ارائه نکرد.

اکنون همه چیز به دستیابی حماس و اسراییل به یک توافق آتش بس بستگی دارد تا فشار بر دولت اسرائیل را به امید سازش در آینده کاهش دهند.

مقامات پیشین امنیت ملی آمریکا به المانیتور گفتند که به نظر می‌رسد پیشنهاد بلینکن در اوایل این هفته مبنی بر اینکه ایالات متحده و عربستان سعودی در حال آماده کردن توافقنامه دفاعی دوجانبه خود هستند، با هدف جلب نظر رهبران اسرائیلی بوده است، نه نشان‌دهنده هرگونه پیروزی قریب‌الوقوع برای واشنگتن.

عربستان سعودی مدتهاست که به دنبال دسترسی بیشتر به تسلیحات پیشرفته ایالات متحده، از جمله دفاع هوایی و موشکی، و کاهش کنترل صادرات ایالات متحده بر روی تراشه‌های پیشرفته مورد استفاده برای توسعه سیستم‌های هوش مصنوعی بوده است. ممکن است یک توافق دوجانبه موقت به عنوان یکی از راه‌های محدود کردن نفوذ استراتژیک چین بر ریاض تا زمانی که دولت آینده اسرائیل آماده ارائه امتیازاتی به فلسطینیان باشد، تلقی شود.

یکی از مقامات ارشد سابق آمریکایی می‌گوید که راه‌هایی وجود دارد که می‌توان چنین توافقی را بدون نیاز به تصویب سنا پیش برد. دولت بایدن در سال ۲۰۲۱ به قطر موقعیت متحد اصلی غیر ناتو اعطا کرد و سال گذشته یک توافق راهبردی گسترده با بحرین امضا کرد که به منامه اجازه دسترسی ممتاز به اشتراک اطلاعات، دفاع موشکی و همکاری در زمینه هوش مصنوعی را داد. یکی از مقامات ارشد کاخ سفید در آن زمان از توافق اخیر به عنوان «الگو» یی برای منطقه یاد کرد.

اما دیگر مقامات سابق امنیت ملی در مورد این گزینه تردید دارند. هر پیمانی که متضمن تضمین‌های دفاعی ایالات متحده و انتقال تسلیحات عمده برای عربستان سعودی باشد، مستلزم کسب مجوز از جانب کنگره است. از سوی دیگر تحقق درخواست محمد بن سلمان برای برخورداری عربستان از پروسه غنی‌سازی کامل هسته‌ای، نگرانی‌های آمریکا در مورد اشاعه تسلیحات هسته‌ای را به همره دارد. در غیاب عادی سازی رابطه عربستان با اسرائیل، جمهوری خواهان سنا احتمالاً این توافق را برای ایالات متحده ناکافی می‌دانند.

جاناتان لرد، مدیر برنامه امنیتی خاورمیانه در مرکز امنیت جدید آمریکا در واشنگتن می‌گوید: بخش بزرگی از این توافق میان عربستان و آمریکا از لحاظ سیاسی و استراتژیک مربوط به عادی سازی رابطه ریاض با اسرائیل بود. بدون آن، دولت بایدن احتمالاً باید عربستان سعودی را متقاعد کند که با واگذاری امتیازات اضافی موافقت کند تا شاید بایدن بتواند با دست پرتر اعضای کنگره را با خود همراه سازد. یکی از این امتیاز‌ها می‌تواند محدودیت‌های گسترده‌تر بر همکاری امنیتی عربستان و چین و تعهد عمیق مقامات سعودی برای ادغام نظامی با دیگر شرکای آمریکایی در منطقه باشد.

مقامات سعودی حداقل به طور علنی هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه ولیعهد مایل است به چیزی کمتر از تضمین‌های کامل دفاعی ایالات متحده و راهی برای تشکیل کشور مستقل برای فلسطینیان رضایت دهد، بروز نداده اند. یک مقام منطقه‌ای آشنا به مذاکرات به المانیتور گفت که پذیرش هر چیزی جز این «برای ریاض بسیار دشوار خواهد بود».